Lợi ích từ trồng rừng và chăn nuôi theo hướng trang trại là rất lớn, chiếm 50% tổng thu nhập toàn xã. Chỉ cần bán một -con bò tốt với giá 30 triệu đồng là đủ mua lương thực ăn quanh năm. Hơn nữa bò và dê là con vật dễ nuôi, không tốn kém nhiều về lương thực. Nhà ở gần đồi núi có nhiều đất thì trồng cỏ nuôi bò đàn, nhà neo người, không có điều kiện chăn thả thì nuôi bò nhốt chuồng, nuôi gà, dê thả đồi cho thu nhập hàng chục triệu đồng/năm.
Phát huy thế mạnh của một xã có diện tích đồi rừngnhiều nhất huyện, có hồ Xuân Dương, với hàng chục triệu m3 nước, được xây dựng từ năm 1940, Đảng ủy xã Diễn Phủ ra Nghị quyết chuyên đề về phát triển kinh tế đồi rừng, khuyến khích mọi người mọi nhà kể cả con em đang công tác trong các cơ quan nhà nước, làm ăn ở ngoài nước gửi tiền về đầu tư trồng rừng, làm du lịch sinh thái, chăn nuôi đại gia súc. Xã chỉ đạo hướng dẫn các đoàn thể quần chúng lập dự án, tín chấp với ngân hàng vay vốn, cử đoàn viên, hội viên tham gia các lớp tập huấn phòng chống cháy rừng, kỹ thuật trồng cây trên đất dốc do Hạt Kiểm lâm và Trạm Khuyến nông huyện mở. Kết quả các cấp hội đã vay hơn 60 tỷ đồng cho hội viên vay trồng rừng, làm kinh tế trang trại, gia trại, xây dựng mô hình cánh đồng chó thu nhập cao. Thực hiện Tết trồng cây theo lời Bác Hồ dạy, năm nào xã cũng mở hội trồng cây, với chỉ tiêu mỗi năm trồng mới từ 20-30 ha rừng tập trung. Lực lượng dân quân tự vệ, hội viên, cựu chiến binh, đoàn thanh niên được giao nhiệm vụ chủ công trong trồng, bảo vệ rừng, tuyên truyền vận động nhân dân nhận thức đúng đắn việc giữ gìn, bảo vệtài nguyên rừng là nhiệm cấp bách, ngăn chặn kịp thờ những hành vi phá rừng. Tổ chức ký cam kết giữa xã, Hạt Kiểm lâm với các chủ rừng về phòng cháy chữa cháy về bảo vệ tài nguyên rừng.
Cái khó ở xã Diễn Phú là hầu hết rừng nằm vào vùng gò đồi, hàng năm thường xảy ra khô hạn, trong khi toàn xã có hơn 1.500ha thông nhựa, thảm thực bì dày dễ xẩy ra cháy. Giải quyết khó khăn ách tắc này, năm nào xã cũng trích ngân sách hàng chục triệu đồng, huy động hàng nghìn ngày công lao động, đào 20km đường băng cản lửa, lập 3 chòi canh lửa rừng, kiện toàn lực lượng phòng cháy chữa cháy gồm 100 người, bao gồm 1 trung đội dân quân cơ động, 12 tiểu đội an ninh của xóm, mua sắm đầy đủ dụng cụ phòng chống cháy và duy trì chế độ trực 24/24h. Đội ngũ cán bộ bảo vệ rừng, lực lượng dân quân cơ động của xã và xóm hàng năm được tập huấn nghiệp vụ phòng chống cháy bảo vệ tài nguyên rừng và được trả thù lao thỏa đáng để anh em yên tâm phục vụ lâu dài cho dân. Xã tạo mặt bằng và khuyến khích bà con mua máy cày đa chức năng, máy xay xát nghiền thức ăn chăn nuôi để tận dụng phụ phẩm nông nghiệp như: Thóc lép, vỏ lạc, dây khoai, dùng làm thức ăn dự trữ phòng khi mưa bão xảy ra. Mặt khác hiệp đồng với các nhà máy ở Hà Nội, đề tạo nguồn thức ăn giàu đạm, phát động nhân dân tận dụng đất bãi để trồng rau xanh, chuối cây, cỏ voi để phục vụ chăn nuôi. Đến nay toàn xã đã trồng được hơn 100ha cỏ và mua 85 máy xay xát nghiền thức ăn chăn nuôi. Xã đã có tổng đàn gia súc, gia cầm đứng thứ 2 huyện.Nhờ tiêm phòng đúng kỳ mỗi năm 2 lần nên 10 năm qua không có dịch bệnh xẩy ra.Trọng lượng lợn xuất chuồng đạt cao và có đàn bò vàng nhiều nhất huyện, với hơn 2.000 con.
Có thể nói nhờ chuyển dịch kinh tế đúng hướng, khai thác lợi thế của một xã có diện tích rừng và đất rừng rộng 2.800ha, Diễn Phú mạnh dạn chuyển cây trồng vật nuôi theo hướng trang trại, gia trại coi trồng rừng và chăn nuôi là một nghề cho thu nhập ổn định, mở ra hướng làm giàu cho dân. Đến mùa xuân Quý Mão năm 2023, toàn xã đã xây dựng được hơn 200 trang trại, gia trại lớn nhỏ, thu hút 60% số lao động vào trồng rừng, chăn nuôi. Riêng Hội Cựu chiến binh xã có hơn 200 hội viên trồng rừng, chăn nuôi giỏi, thu mỗi năm từ 60 triệu đồng đến 200 triệu đồng hộ/năm. Điển hình chi hội 7 trồng được 35 ha rừng để gây quỹ với số tiền 450 triệu đồng. Mặc dù thời tiết không lận lợi, khô hạn kéo dài, ( ngày nhiệt độ lên tới 40 độ C nhưng cả 2.800ha rừng của Diễn Phú vẫn trải màu xanh tươi và không xẩy ra cháy. Độ che phủ của rừng đạt tới 70%. Hồ Xuân Dương được tính đầu tư tới 30 tỷ đồng để nâng cao thêm đập, mở rộng lòng hồ, xây dựng 5km kênh bê tông dẫn nước, trồng cây xanh chống sạt lở bảo vệ hồ nên mùa vụ nào cũng đảm bảo nước tưới phục vụ thâm canh 4.200 ha lúa, màu của 4 xã phía Nam của huyện. Đã có 30 loại bò sát chim cò từ Biển Đông vào trú ngụ sinh sôi. Nhờ phát triển kinh tế đồi rừng, Diễn Phú đã thành công trong sản xuất chăn nuôi, trồng rừng theo hướng hàng hóa, tạo việc làm nâng cao đời sống cho nhân dân. Bình quân mỗi năm xã thu từ 5.000 - 5.600 tấn lương thực, nuôi từ 2.800-3.000 con gia súc, hơn 20.000 con gia cầm. Đến tháng 9 năm 2022 xã đạt 19/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới, thu nhập bình quân đạt 50 triệu đồng người/năm. Tương lai không xa khu du lịch sinh thái Hồ Xuân Dương được mở rộng kết nối với Đền Cuông thờ Vua Thục An Dương Vương, xã đầu tư trồng 2.000 ha thông nhựa, cùng với 150ha cây ăn quả, phát triển đàn bò vàng lên 2.600 con, gà đồi 8.000 con, dê núi 2.000 con/năm sẽ làm ấm lòng du khách. Hồ Xuân Dương - Đền Cuông trở thành khu du sịch sinh thái và là nơi nghỉ dưỡng hấp dẫn khách thập phương.
Bài và ảnh: Lê Hoài Thung