Xóm Đồng Bản nằm dưới chân Động Nhãn, các gia đình ở rải rác chạy dài gần 2 km. Trước đây là 1 khu từng rậm rạp chim nhãn và các thú quý hiếm về trú ẩn, nơi đây là bãi tập cách đại bản doanh của cụ Nguyễn Xuân Ôn lãnh tụ Nghĩa quân trong thời kỳ chống Pháp chưa đầy 2000m. Năm 1963, theo Nghị quyết của HĐND huyện, một số gia đình ở các xã miền xuôi như Hoa Thành, Hợp Thành… di dân lên đây khai hoang lập nên làng Đồng Bản. Năm 1965 có 25 hộ, nay đã có trên 200 hộ với gần 800 nhân khẩu. Chi hội CCB có 58 đồng chí trong đó có 6 hội viên nữ, mấy năm trước nhân dân khai hoang để trồng sắn, sau đó chuyển sang trồng ngô, trỉa lạc. Mỗi ha thu hoạch trên dưới chục triệu đồng. Một số hộ trồng tiêu 1 ha cũng chỉ bán được 15 triệu đồng.
Sau khi đi tham quan ở các tỉnh và nhận thấy vùng đồi ở đây thích hợp với cây đào. Chi bộ, Ban cán sự xóm giao cho Chi hội CCB đi đầu trong việc cải tạo vườn tạp để trồng đào và ươm giống cấp cho bà con xã viên.
Thương binh Phan Tất Giáp, Chi hội trưởng CCB xóm Đồng Bản, vợ là CCB Nguyễn Thị Thành cho biết: Hai vợ chồng trước đây khai hoang được gần 2 sào để trồng ngô. Mỗi năm thu hoạch được từ 3 đến 4 triệu đồng. Nay chuyển sang trồng 150 gốc đào, trừ chi phí 1 gốc đào ít nhất cũng bán được 1 triệu đồng.
CCB Nguyễn Văn Sơn thuê máy húc cải tạo gần 1 ha đồi trước đây trồng keo lá tràm nay trồng Đào và thầu 5 sào đất màu ven chân đồi trước đây trồng ngô nay trồng đào. Mỗi năm trừ chi phí bán được trên 200 triệu đồng.
Hầu hết 58 CCB trong Chi hội đều chuyển đất trồng ngô sang trồng Đào. Mỗi năm riêng tiền bán hoa đào các gia đình trong Chi hội thu được gần 2 tỷ đồng. Nhờ đó 95% số gia đình là CCB thuộc hộ khá và giàu. CCB Nguyễn Xuân Vĩnh, Trưởng xóm cho biết: Theo gương các đồng chí CCB hiện nay, hầu hết các gia đình trong xóm nhà nào cũng cải tạo vườn tạp, chuyển số diện tích màu kém năng suất sang trồng đào. Toàn xóm đã trồng được trên 30 ha đào. Riêng tiền bán hoa đào mỗi năm thu về gần 3 tỷ đồng, gấp 10 lần tổng sản lượng lúa. Nhờ đó toàn xóm có 70% hộ khá và giàu, hộ nghèo chỉ còn 3 gia đình.
Xuân về, tết đến ven chân Động Nhãn cờ hoa rực rỡ hoà quyện với hoa đào vẽ nên một bức tranh mới của nông thôn mới trong đó có công đóng góp của những người lính cựu đối với quê hương.
Bài và ảnh: Trường sơn