Diễn Châu là huyện có vùng nông thôn rộng lớn, bao gồm 37 xã, Thị trấn, trong đó có 7 xã vùng đồi núi, 9 xã bãi ngang ven biển, với hơn 30 vạn người dân. Toàn huyện có 13.500 ha đất nông nghiệp, 7.200 ha đối núi, hơn 3.500 ha ao đầm bãi bồi ven biển. Bằng nhiều cách làm sáng tạo, hiệu quả, tạo thành phong trào thi đua sâu rộng, phát huy trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, huy động mọi nguồn lực xã hội và vai trò chủ thể trực tiếp của người dân, cho nên huyện Diễn Châu đã đạt được nhiều thành quả trong xây dựng nông thôn mới (NTM) và xây dựng xã đạt chuẩn văn hóa NTM. Nhận thức của người dân về xây dựng NTM đã được thay đổi, ai cũng hiểu rõ xây dựng NTM là của dân, do dân và dân thụ hưởng. Từ đó diện mạo nông thôn được khởi sắc, đời sống nhân dân không ngừng được nâng lên. Tốc độ tăng giá trị sản xuất giai đoạn 2015 – 2020 đạt bình quân 11%, thu nhập bình quân 2019 đạt 46 triệu/người/ năm (với hơn 30 vạn người trên địa bàn). Đến năm 2021 nâng lên 53 triệu đồng/người. Tỷ trọng công nghiệp tăng 24%, thương mại dịch vụ tăng 47%, nông lâm ngư nghiệp giảm còn 35%. Diện tích lúa năng suất chất lượng cao tăng 8.000 ha, xây dựng được 200 cánh đồng mẫu lớn, một loại giống lúa, với diện tích 4.500 ha, 46 mô hình nhà màng trồng rau, củ, quả sạch. Tổng sản lượng lương thực và nông sản ổn định 130.000 tấn, tổng sản lượng đánh bắt hải sản năm 2021 đạt 46.000 tấn, chế biến tiêu thụ mỗi năm hơn 10 triệu lít nước mắn. Đàn gia súc ổn định mỗi năm 120.000 con, gia cầm ,1,6 triệu con. Huyện đã hình thành thêm được nhiều cơ sở sản xuất mới, nhất là năng lực sản phẩm may công nghiệp tăng 2,7%, với 10 triệu sản phẩm trên năm. Các sản phẩm mới như hạt nhựa, đồ gỗ, bao bì công nghiệp, thép cây, ống thép mã kẽm. Các mặt hàng chế biến từ nông sản, hải sản phát triển nhanh như, trống da, bánh bún, tôm nõn khô, nước mắm 30 độ đạm, gà đồi, gạo ngon AÇ5, lạc nhân L14, vùng vàng V6. Đến nay toàn huyện có 20 làng nghề truyền thống và 615 doanh nghiệp vừa và nhỏ .được cấp phép hoạt động. Tổng giá trị sản xuất trên địa bàn năm 2021 đạt hơn 15.104 tỷ đồng, thu ngân sách đạt 682tỷ đồng. Thu hút đầu tư và dự án (giai đoạn 2016 - 2020) có 31 dự án được chấp thuận,với tổng số vốn đăng ký 4.300 tỷ đồng, nổi bật là nhà máy giày da Việt Giang ở xã Diễn Trường, nhà mãy may Nam Thuận xã Diễn Mỹ, cả 2 nhà máy này rộng 12 ha, giải quyết việc làm cho hơn 5.000 lao động. Hoạt động thương mai, vận tải, du lịch, bưu chính viễn thông, ngân hàng phát triển nhanh. Tổng mức bán lẻ và dịch vụ tiêu dùng năm 2019 đạt 6.000 tỷ đồng, năm 2021 nâng lên 7.800 tỷ đồng. Toàn huyện có 12 siêu thị, 13 trung tâm thương mại, 36 chợ nông thôn, 15 chi nhánh ngân hàng, 11 quỹ tín dụng nhân dân, 126 cơ sở giáo dục, 2 bệnh viện đa khoa, 37 trạm y tế. Hàng năm có số giáo viên, học sinh giỏi xếp trong tốp đầu của tỉnh, mỗi năm có từ 1.800-2.000 học sinh thi đậu vào các trường đại học, cao đẳng. Đã có hơn 120 trường học, 36 trạm y tế đạt chuẩn quốc gia, 5 năm qua đã vận động được 93 tỷ đồng nguồn tài trợ cho giáo dục, y tế. Với tinh thần “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, mỗi năm huyện đầu tư từ 550 tỷ đồng đến 600 tỷ đồng để xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn, khơi dậy sức dân đóng góp xây dựng NTM, 10 năm qua, bình quân mỗi xã nhân dân đóng góp từ 140 tỷ đồng đến 200 tỷ đồng để xây dựng đường giao thông, kênh mương thủy lợi, dồn điền đổi thửa, nhà văn hóa, chợ nông thôn, bãi xử lý rác thải, khu vui chơi giải trí. Tiêu biểu ở xã Diễn An, chỉ có hơn 6.000 người dân , sinh hoạt ở 4 xóm, trong 8 năm xây dựng NTM, nhân dân đã đóng góp 240 tỷ đồng xây dựng cơ sở hạ tầng. Xã ven biển Diễn Ngọc nhân dân đóng góp 420 tỷ đồng để xây dựng các công trình phúc lợi phục vụ phát triển kinh tế, nâng cao đời sống, thu nhập bình quân đạt 53 triệu đồng/người/năm.
Điểm nổi bật nữa là nông, lâm, ngư nghiệp ở huyện Diễn Châu phát triển mạnh và ổn định, đã tạo động lực cho sản xuất thủ công nghiệp, dịch vụ thương mại, làng nghề được mở mang cả về quy mô và phạm vi hoạt động, nâng tỷ lệ tăng trưởng bình quân mỗi năm từ 10-12%. Đến nay, 100% số xã chuyển từ 40-50% lao động thuần nông sang làm thương mại, dịch vụ, đi xuất khẩu lao động, làm việc ở các khu chế xuất, khu công nghiệp. Chỉ tính 5 năm qua, huyện đã huy động nguồn lực tại chổ và tranh thủ nhiều hướng đầu tư với hơn 10.000 tỷ đồng vào chương trình làm mới, nâng cấp hệ thống thủy lợi, hệ thống thông tin văn hóa, trong đó có hơn 4.000 tỷ đồng xây dựng NTM. Cán bộ và nhân dân trong huyện đã hiến 400 ha đất, đóng góp hơn 3 triệu ngày công, ủng hộ hơn 1000 tỷ đồng để xây dựng đường giao thông, kênh mương thủy lợi, nhà văn hóa, bãi tập thể thao, khu vui chơi giải trí. Tỷ lệ hộ giàu và khá, chiếm 70%, tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 0,74%. Chủ tịch hội CCB huyện Diễn Châu, đại tá Cao Huy Lương cho biết: Năm 2021, Hội CCB đã làm được 22 công trình, trị giá 1,2 tỷ đồng, đã có 1.310 hội viên đóng góp 2043 ngày công, ủng hộ 1,2 tỷ đồng xây dựng NTM. Tiêu biểu có CCB Tăng Văn Trường ở xã Diễn Lâm hiến 1.124 m2đất để xã mở rộng đường giao thông.Còn CCB Hoàng Hải ở xã Diễn Phú ủng hộ 900 triệu đồng để xây dựng toàn bộ nhà văn hóa. Đến nay, toàn huyện hội đã có 73% hộ giàu và khá, thu nhập từ 100 triệu đồng đến 400 triệu đồng hộ/năm, 96% số hộ CCB đạt danh hiệu “ Gia đình văn hóa thể thao”.
Phát huy nội lực, khơi dậy sức dân, tiếp cận với các nguồn vốn xây dựng cơ sở hạ tầng của trung ương và tỉnh, toàn huyện Diễn Châu đã về đích xây dựng NTM vào mùa xuân Quý Mão năm 2023, với hơn 36/36 xã đạt chuẩn NTM. Riêng thị trấn Diễn Châu đạt chuẩn Đô thị văn minh, xanh, sạch đẹp. Đã có 30/36 xã đạt chuẩn “ xã văn hóa NTM”, 34/36 xã đạt thiết chế văn hóa, có sân vận động, nhà văn hóa cộng đồng, bãi tập TDTT, khu vui chơi giải trí đạt chuẩn. 288/288 xóm trong huyện xây dựng được nhà văn hóa, giá trị mỗi nhà từ 800 triệu đồng đến 1 tỷ đồng/nhà.Toàn huyện có 140 di tích lịch sử danh thắng được trùng tu tôn tạo nâng cấp khang trang. Nổi bật là Đền Cuông, thờ Vua Thục An Dương Vương, người có công từ hồi bình minh dựng nước, Đài tưởng niệm liệt sĩ Xô Viết Nghệ tĩnh 1930-1931. Khu tưởng niệm đồng chí Phùng chí Kiên, người con quê hương Diễn Yên, người học trò xuất sắc của Bác Hồ. Ngoài 120 trường học đạt chuẩn quốc gia, đến nay toàn huyện có 86% số cơ quan, đơn vị, dòng họ, thôn xóm đạt danh hiệu văn hóa. Hơn 65.000/74.300 hộ đạt danh hiệu “Gia đình văn hóa”. 100% số xã, thị trấn lập được quỹ: Vì người nghèo”, “Đền ơn đáp nghĩa”, “ Khuyến học khuyến tài”, “Phòng chống thiên tai”, “Quốc phòng an ninh”, “Nạn nhân chất độc da cam”, có số dư hàng năm từ 80 triệu đồng đến 100 triệu đồng/Quỹ. Thông qua cuộc vận động ủng hộ quỹ phòng chống covid/19, thiết bị cho học sinh học trực tuyến, do MTTQ tỉnh Nghệ An phát động, các cơ quan, tổ chức, cá nhân ủng hộ, với số tiền hơn 17 tỷ đồng. Công tác quốc phòng, an ninh được đảm bảo, tình hình an ninh trật tự trên địa bàn được ổn định. Cả 37 xã, Thị trấn đều có công an chính quy của huyện về hoạt động, đảm bảo bình yên cho nhân dân.
Chủ tịch UBND huyện Diễn Châu, đồng chí Tăng Văn Luyện cho biết: “Ngoài việc thực hiện “ 3 đột phá”, 4 chương trình trọng điểm đề ra trong nghị quyết đại hội Đảng bộ huyện khóa 31, nhiệm kỳ 2020-2025, trong thời gian tới, huyện Diễn Châu tiếp tục cải cách mạnh mẽ môi trường đầu tư, phát triển mạnh kinh tế tập thể, hộ gia đình. Phấn đấu trở thành trung tâm chế biến nông sản, hải sản công nghệ cao của các huyện phía bắc NghệAn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, với mức thu nhập bình quân đạt 60 triệu đồng/người/năm vào năm 2025. Phục hồi nhanh nền kinh tế, phát huy ý chí tự lực tự cường, khát vọng vươn lên của con người Diễn Châu, đáp ứng nhu cầu sự nghiệp đổi mới, hội nhập và phát triển. Sau khi đạt chuẩn huyện NTM vào mùa xuân năm Quý Mão2023, huyện tập trung mọi nguồn lưc, khơi dậy sức dân để xây dựng thành công huyện NTM nâng cao vào năm 2027, xứng với miền quê địa danh nhân kiệt, giàu truyền thống cách mạng, huyện anh hùng LLVT nhân dân./