KÝ ỨC VỊ XUYÊN

Thứ tư - 09/02/2022 01:53 102 0

Đời người ai mà không có những ký ức được khắc sâu vào tâm khảm, nhất là những người lính đã trải qua cuộc chiến. Có những dấu ấn chỉ thoáng qua trong trí nhớ nhưng cũng có những dấu ấn cứ theo ta suốt cả cuộc đời. Với tôi dấu ấn không thể phai mờ đó là hình ảnh người chỉ huy dũng cảm kiên cường - Đại úy Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 8, trung đoàn 149 - Nguyễn Xuân Thuyên, người đã nằm lại chiến trường Vị Xuyên ngày ấy.

Hình ảnh bộ đội ta chiến đấu trên tuyên biên giới phía Bắc tháng 2/1979.

        Tôi qúy mến anh từ ngày đơn vị còn đóng quân ở Bảo Thắng - Hoàng Liên Sơn, anh trắng trẻo đẹp trai, sống vui vẻ chan hòa với anh em. Khi đó anh là Trợ lý Sư đoàn phụ trách thể dục thể thao, còn tôi là Đội trưởng Đội bóng đá của Sư đoàn. Anh em thường trao đổi với nhau về kỹ chiến thuật của từng trận đấu. Những hôm thắng trận, anh lại kéo anh em ra quán khao một chấu chè thập cẩm. Thật lạ ở cái thị trấn vắng teo mà có món ẩm thực ngon miệng với cánh cầu thủ chúng tôi đến thế.
          Đầu năm 1984, trên hướng Vị Xuyên - Hà Tuyên ( nay là Hà Giang), quân Trung quốc mở nhiều đợt tấn công vào các trận địa phòng ngự của ta ở phía Tây sông Lô, tại các cao điểm 1509, 772, 658 và điểm cao 300-400... Trước tình hình đó Bộ tư lệnh Quân khu II quyết định điều Sư đoàn 356 - Nguyên là sư đoàn 316B (được thành lập tại Tân Kỳ - Nghệ An năm 1972) cơ động lên Hà Tuyên chiến đấu.
          Vị Xuyên trở thành điểm nóng của cuộc chiến. Tại đây quân địch đã tập trung 04 Sư đoàn Bộ binh, 01 Sư đoàn Pháo binh. Điểm cao 300-400 là quả núi hai phần trên là đá, có những vách đá thẳng đứng, còn dưới là đất. Tiểu đoàn 8, Trung đoàn 149 được giao nhiệm vụ đánh chiếm điểm cao này tạo điều kiện cho các đơn vị bạn tấn công trên toàn mặt trận.
Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Xuân Khuyên đã tuyên bố ngay sau khi nhận nhiệm vụ tại Sở chỉ huy mặt trận. " Giặc này phải đánh. không thắng không về" câu nói của anh thể hiện tư tưởng, quyết tâm đánh giặc của cán bộ và chiến sĩ Tiểu đoàn 8 suốt chiều dài cuộc chiến với quân xâm lược. Trên hướng tiến về điểm cao 300-400 Bộ đội ta phải vượt qua một lòng chảo dài 800 mét và một sình lầy trống trải, nên chỉ tiến quân vào ban đêm. Đêm 14/1/1985, dưới sự chỉ huy của Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Xuân Thuyên đơn vị hành quân cơ động áp sát điểm cao 300-400. Đến 4 giờ 15 phút các trận địa của ta khai hỏa, mặt đất rung chuyển bởi đủ các loại đạn pháo. Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Xuân Thuyên ra lệnh " Xung phong". Toàn bộ đội hình bật khỏi vị trí ào lên tấn công. Địch ngoan cố chống cự, hỏa lực của chúng từ các phía bắn như mưa vào đội hình tiến công của ta; cả hai phía đều thương vong nặng nề. Do quá căm thù giặc, các chiến sĩ của ta liên tiếp ném lựu đạn vào trong hầm, nhiều tên đền tội và nhiều tên khác ra hàng. Trợ lý tác chiến Lương Hữu Lan vượt lên trước tiến thẳng tới hầm trú ẩn, dùng AK hạ gục ba tên trong hầm, cùng lúc đó đạn từ phía sau bắn liên hồi, Lương Hữu Lan đã trúng đạn, anh hy sinh ngay trước cửa hầm.
        Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Xuân Thuyên nghẹn ngào: "Lan! Anh sẻ trả thù cho em". Một tay anh cầm quả lựu đạn tay kia là khẩu K59, anh dẫn đầu mũi tiến công nổ súng liên tiếp vào hầm tiêu diệt địch. Từ một lô cốt, quân địch chống trả quyết liệt, Nguyễn Xuân Thuyên bị nhiều viên đạn găm vào ngực… đồng đội nhào đến băng bó, nhưng anh đã không qua khỏi. 6 giờ sáng ngày 15/1/1985 Tiểu đoàn 8 đã làm chủ hoàn toàn điểm cao 300-400…
Ba mươi năm sau (2014 ) chúng tôi những người lính Sư đoàn 356 trở lại chiến trường xưa; nắng biên thùy óng vàng trong tiết đầu hè. Cảnh vật đổi thay nhiều quá, thành phố Hà Giang, huyện Vị Xuyên sầm uất đông vui. Không còn những đồi núi hầm hào nham nhở như ngày xưa đạn bom, khói lửa, chỉ có dòng sông Lô vẫn hiền hòa như vốn có của nó. Đâu đó vang lên giai điệu mượt mà sâu lắng: "Sông Lô sóng ngàn Việt Bắc bãi dài ngô lau, núi rừng âm u.... Trên dòng sông trở về đoàn người, reo mừng vui trên sóng nước biếc trôi đầy sông bao đám xác thù..." Giai điệu câu hát từ phía xa vọng về đã gợi lại cho người chiến sĩ bao nỗi cảm hoài và những ký ức không thể nào quên một thời bám hào, bám đất Vị Xuyên...
          Trên ngôi mộ có hàng chữ: Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Xuân Thuyên, tôi đặt bó hoa rồi thắp mấy nén hương cho ấm lòng người dưới mộ. Hương tỏa khói, cuộn tròn cứ rưng rưng như thầm gọi tên anh. Tóc tôi nay đã bạc, còn anh mãi mãi tuổi thanh xuân. Những người cùng đi cũng tìm tới những ngôi mộ thắm tình đồng đội, đồng chí, đồng hương... đang nằm lại nơi đây thắp những nén hương và những câu nguyện cầu để mình được vơi đi nỗi lòng trĩu nặng, để tâm hồn được thanh thản.
                                                                                  Nguyễn Văn Nhi
                                                                 (Ghi theo lời kể của thượng tá Hồ Sĩ Nuôi
                                                                                    Chủ tịch Hội CCB huyện Quỳ Hợp)

Tác giả bài viết: Nguyễn Văn Nhi